Theo hãng tin AP, các cơ quan thực thi chống độc quyền của Hoa Kỳ đang mở một cuộc điều tra về mối quan hệ giữa các công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo hàng đầu như nhà sản xuất ChatGPT, OpenAI, và những gã khổng lồ công nghệ đã đầu tư hàng tỷ đô la.
Hành động này nhằm vào Amazon, Google và Microsoft và sự ảnh hưởng của các big tech này đối với cơn bùng nổ AI tổng quát, tạo nên làn sóng nhu cầu về các chatbot như ChatGPT và các công cụ AI khác có thể tạo ra hình ảnh và âm thanh mới lạ.
BAN HÀNH “LỆNH BẮT BUỘC” VỚI AMAZON, GOOGLE, MICROSOFT, VÀ STARTUP AI ANTHROPIC, OPENAI
Lina Khan, chủ tịch Ủy ban Thương mại Liên bang Hoa Kỳ, cho biết trong bài phát biểu khai mạc tại diễn đàn AI hôm thứ Năm (25/1): “Chúng tôi đang xem xét kỹ lưỡng xem liệu những mối quan hệ này có cho phép các công ty thống trị gây ảnh hưởng quá mức hoặc giành được quyền truy cập đặc quyền theo những cách có thể làm suy yếu sự cạnh tranh công bằng hay không”.
Khan cho biết cuộc điều tra thị trường sẽ xem xét “các khoản đầu tư và quan hệ đối tác đang được hình thành giữa các nhà phát triển AI và các nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn”.
FTC cho biết họ đã ban hành “lệnh bắt buộc” cho năm công ty – bao gồm nhà cung cấp đám mây Amazon, Google và Microsoft, cũng như các công ty khởi nghiệp AI Anthropic và OpenAI – yêu cầu các công ty cung cấp thông tin về các thỏa thuận của họ và các quyết định xung quanh đó.
Mối quan hệ lâu năm của Microsoft với OpenAI đặc biệt thu hút. Còn Google và Amazon gần đây cũng đã thực hiện các thỏa thuận trị giá hàng tỷ đô la với Anthropic, một công ty khởi nghiệp AI khác có trụ sở tại San Francisco được thành lập bởi các cựu lãnh đạo của OpenAI.
Trong một tuyên bố, Google hoan nghênh cuộc điều tra của FTC đồng thời đưa ra một thông tin sâu sắc về mối quan hệ OpenAI của Microsoft và lịch sử giám sát chống độc quyền đối với các hoạt động kinh doanh của họ.
Tuyên bố của Google cho biết: “Chúng tôi hy vọng nghiên cứu của FTC sẽ làm sáng tỏ những công ty không cung cấp tính năng mở hoặc có lịch sử “khóa” khách hàng lâu dài – và những công ty đang áp dụng cách tiếp cận tương tự với các dịch vụ AI”.
Rimy Alaily của Microsoft, phó chủ tịch tập đoàn phụ trách cạnh tranh và điều tiết thị trường, cũng cho biết công ty mong muốn được hợp tác với FTC và bảo vệ những mối quan hệ đối tác như vậy là “thúc đẩy cạnh tranh và tăng tốc đổi mới”.
Amazon, Anthropic và OpenAI từ chối bình luận.
Liên minh Châu Âu và Vương quốc Anh đã báo hiệu rằng họ đang xem xét kỹ lưỡng các khoản đầu tư OpenAI của Microsoft. Cơ quan điều hành của EU cho biết trong tháng này về việc có thể tiến hành một cuộc điều tra theo các quy định liên quan đến việc mua bán và sáp nhập có thể gây tổn hại đến sự cạnh tranh trong khối 27 quốc gia. Cơ quan giám sát chống độc quyền của Anh đã mở một cuộc đánh giá tương tự vào tháng 12.
Những người ủng hộ chống độc quyền hoan nghênh hành động của cả FTC và châu Âu đối với các thỏa thuận mà một số người coi là gần như sáp nhập.
CÁC CÔNG TY CÓ 45 NGÀY ĐỂ CUNG CẤP THÔNG TIN CHO FTC
“Các công ty công nghệ lớn biết rằng họ không thể mua được A.I. các công ty, vì vậy thay vào đó họ đang tìm cách gây ảnh hưởng mà không chính thức gọi đó là mua lại,” một tuyên bố bằng văn bản của Matt Stoller, giám đốc nghiên cứu tại Dự án Tự do Kinh tế Hoa Kỳ cho biết.
Microsoft chưa bao giờ công khai tổng số tiền đầu tư vào OpenAI, điều mà CEO Satya Nadella của Microsoft đã mô tả là “phức tạp”.
Khả năng quản trị của OpenAI và mối quan hệ của startup với Microsoft đã bị đặt dấu hỏi vào năm ngoái sau khi ban giám đốc của công ty khởi nghiệp này bất ngờ sa thải CEO Sam Altman, người sau đó đã nhanh chóng được phục hồi trong tình trạng hỗn loạn khiến cả thế giới chú ý. Một ngày cuối tuần với những hoạt động hậu trường và một cuộc di cư của hàng loạt nhân viên, trong đó có vai trò của Nadella và các nhà lãnh đạo khác của Microsoft, đã giúp ổn định công ty khởi nghiệp, hầu hết hội đồng quản trị trước đó đều phải ra đi.
Sự sắp xếp mới đã mang lại cho Microsoft một ghế trong hội đồng quản trị, dù “chúng tôi chắc chắn không có quyền kiểm soát,” Nadella nói tại Davos. OpenAI khởi đầu là một viện nghiên cứu phi lợi nhuận chuyên phát triển an toàn các dạng AI tương lai. OpenAI vẫn được quản lý như một tổ chức phi lợi nhuận, mặc dù hầu hết nhân viên đều làm việc cho chi nhánh vì lợi nhuận mà công ty thành lập vài năm sau đó.
Microsoft đã thực hiện khoản đầu tư 1 tỷ USD đầu tiên vào OpenAI có trụ sở tại San Francisco vào năm 2019, hơn hai năm trước khi công ty khởi nghiệp này giới thiệu ChatGPT và khơi dậy niềm đam mê trên toàn thế giới với những tiến bộ của AI.
Là một phần của thỏa thuận, gã khổng lồ phần mềm Redmond, Washington sẽ cung cấp sức mạnh tính toán cần thiết để đào tạo các mô hình ngôn ngữ lớn AI. Đổi lại, Microsoft sẽ được độc quyền đối với phần lớn những gì OpenAI đã xây dựng, cho phép công nghệ này được đưa vào nhiều loại sản phẩm của Microsoft.
Nadella vào tháng 1 đã so sánh OpenAI với một số đối tác thương mại lâu đời của Microsoft, chẳng hạn như với nhà sản xuất chip Intel. Ông nói Microsoft và OpenAI “là hai công ty khác nhau, chịu trách nhiệm trước hai nhóm bên liên quan khác nhau với những lợi ích khác nhau”.
FTC đã báo hiệu trong gần một năm rằng họ đang nỗ lực theo dõi và ngăn chặn hành vi bất hợp pháp trong việc sử dụng và phát triển các công cụ AI. Khan cho biết vào tháng 4 rằng chính phủ Hoa Kỳ sẽ “không ngần ngại trấn áp” các hoạt động kinh doanh có hại liên quan đến AI. Một mục tiêu được nhiều người quan tâm là việc sử dụng giọng nói và hình ảnh do AI tạo ra để tăng cường gian lận và lừa đảo qua điện thoại.
Nhưng càng ngày, Khan càng nói rõ rằng điều đáng được xem xét kỹ lưỡng không chỉ là những ứng dụng có hại mà còn là sự hợp nhất rộng rãi hơn sức mạnh thị trường vào một số công ty dẫn đầu về AI, những người có thể sử dụng “thời điểm bùng phát thị trường” này để nắm giữ sự thống trị của họ.
Các công ty có 45 ngày để cung cấp thông tin cho FTC, bao gồm các thỏa thuận hợp tác và lý do chiến lược đằng sau. Họ cũng được yêu cầu cung cấp thông tin về việc ra quyết định liên quan đến việc phát hành sản phẩm cũng như các nguồn lực và dịch vụ chính cần thiết để xây dựng hệ thống AI.
